Diş Dolgusu Yapıldıktan Sonra Bilinmesi Gereken Konular
Diş dolgusu yapıldıktan sonra, yapılan dolgunun çeşidine göre hastaya gerekli olan bilgilerin verilmesi ve dikkat edeceği konuların açıklanması tedavi sürecinin bir parçasıdır. Bu kapsamda hastalara yapılan önerilerin başında, dolgu işlemi tamamlandıktan sonra birkaç saat boyunca hiçbir şeyin yenilmemesi ve içilmemesi gelmektedir.
Diş Dolgusu işlemi, dolgu yapılacak olan kısım (diş ve çevresi) genellikle (bölgesel uyuşturma) uyuşturularak yapılmaktadır. Dolgu için yapılan uyuşturma işlemi ağzın bütününü etkilemektedir. Dil, yanak ve dudaklar uyuşukluğun etkisinde kalmaktadır. Diş dolgusu sonrası bir şeyler yemek, ağız bölgesinde ısırılmaya neden olabilir. Uyuşmaya bağlı olarak ağızda his azalması olduğu için dil, yanak veya yumuşak dokularda ısırılma olmaktadır. Isırma sonucu ağızda ciddi yaralanmalar olabilir. Bu nedenle yemek yemeden önce ağzı elle kontrol ederek uyuşukluğun geçip geçmediği anlaşılmalıdır. Dolgu işleminden sonra, hiçbir şeyin yenilmemesi ve içilmemesinin önerilmesinin esas nedeni, yeni yapılan dolgunun hassasiyetinden ziyade ağızda oluşan uyuşukluk ve bu uyuşukluk (hissizlik) ile yemek yerken dişler ile ağıza zarar verebilme ihtimalidir. Yoksa yeni yapılan dolgu yemeye ve içmeye engel değildir.
Diş Dolgusu Yapıldıktan Sonra Hangi Konulara Dikkat Edilmelidir?
• Dişlere yapılan dolgu işlemi sonrasında, doktorun belirttiği sürenin sona ermesinden itibaren yemek yeme ve içmeye başlanmalıdır. Belirtilen süre geçmeden yapılan yemek tüketiminde uyuşukluk devam ettiği için ağıza birtakım zararlar verilebilir. Bu nedenle doktorun tavsiyesine uyarak yemek yememeye özen gösterilmelidir.
• Diş dolgusu sonrası uyuşukluğun geçip geçmediğini kontrol etmek için asla dişlerinizle dudağınızı ya da dilinizi hafifçe de olsa ısırarak kontrol etmeyiniz. Zira size hafifçe gelen bu ısırma kuvveti, aslında sandığınızdan çok daha büyük olabilir ve verdiğiniz zarar uyuşukluk geçtikten sonra anlaşılabilir. Uyuşukluk durumunu, parmağınızla dudağınıza dokunarak test edebilirsiniz. Genelde üst çene operasyonlarından sonra anestezinin etkisi 3 saat sürebilmektedir. Alt çene arka grup dişlerde ise bu uyuşukluğun geçme süresi 5 veya 6 saati bulabilmektedir. Bu süreler kişiden kişiye göre de değişmektedir.
• Amalgam (gümüş-metal) diş dolgusu kullanımı son yıllarda çok azalmış olsa da, bazı özel durumlarda halen alternatifi olmayan ve güvenle kullanılabilen bir dolgu türüdür. Günümüzde genel olarak kompozit dolgu yapılmakla birlikte, kompozitin başarılı olamayacağı ender durumlarda amalgam dolgu da yapılabilmektedir. Amalgam dolgu yemek yenebilecek sertliğe 2 saatte, tam sertliğine ise 24 saatte ulaşmaktadır. Bu sebeple eğer dişlere amalgam dolgu yapıldıysa 2 saat hiçbir şey yememeniz, 24 saat boyunca da sert gıdaları çenenizin dolgu yapılmamış diğer yarısıyla yemeniz gerekmektedir. Yine uyuşukluk geçinceye kadar dil, yanak, dudak gibi yumuşak dokulara zarar verebileceğinden dolayı yemek yememeniz ve çok soğuk ve sıcak içecekleri içmemeniz gerekmektedir.
• Diş dolgusu yapıldıktan ve uyuşukluk geçtikten sonra, eskisi gibi beslenmekte bir sakınca yoktur.
• Diş dolgusu sonrası, çok sert besinleri yemek veya kırmak için dişler kullanılmamalıdır. Dolgu yapılmış bir dişle, normal doğal dişle yenilebilen her şey yenilebilir. Fındık ya da Antep fıstığının açılmamış kabuğunu kırmak, patlamamış mısır tanesini kırmak, herhangi bir şişe kapağını açmaya çalışmak gibi dişe uygulanabilecek sıra dışı kuvvetlerden ise kaçınmak gerekir. Doğal dişlere bile uygulanmaması gereken bu kuvvetler dolgu yapılmış dişlere zarar verebilir. Sert gıdaların dişlerle kırılarak tüketilmesinden uzak durulmalıdır.
• Diş dolgusu sonrası yenen yemek ve içeceklerden sonra, yeni dolgulu dişlerin fırçalanması, iple temizliği veya gargara yapılmasında hiçbir sakınca bulunmamaktadır.
• Dişin sinirlere yakın bölgesinde yapılan dolgu işlemi sonucunda, düzelmesi biraz daha fazla zaman almaktadır. Yemek yeme, alınan gıdayı çiğneme, soğuk veya sıcak içecekler dolgu yapılan yerde hassasiyet hissettirebilir. Dolgu yapılan diş uzun süreli ağrı ile hastayı rahatsız edebilir. Ağrıların geçmesi için biraz sabırlı olunmalıdır. Ciddi ağrılarda doktorunuza danışarak gerektiğinde ağrı kesici ilaçlar reçete edilerek ağrının hafiflemesi sağlanabilir. Rahatlayana kadar yiyecek ve içeceklerin dolgudan uzak tutulması tavsiye edinilir.
• Dolgu işleminden sonra bir gün geçmesine rağmen ağrılar dinmiyor ise doktorun önerdiği ağrı kesiciler kullanılmalıdır. Kullanılan ağrı kesiciye rağmen de ağrı geçmiyorsa doktora başvurarak alternatif tedavilerin yapılması sağlanabilir.
• Dolgu işlemi tamamlanıp, ağızdaki uyuşukluk geçtikten sonra ağzın kapanması ile diş üzerine yapılan baskı sonucu rahatsız edici keskin ağrılar yaşanıyorsa, doktorla görüşülebilir ve uyuşukluk nedeni ile anlaşılmayan dolgu fazlalıkları gibi hastayı rahatsız edebilecek detaylar düzeltilip hasta rahatlatılır. Dişin sinir kısmına yakın bölgede yapılan dolgularda bu tür ağrılar daha uzun süreli olmaktadır.
• Hastanın dolgu yapılan dişi daha uzun süreli kullanabilmesi için dolgu yapılan diş cilalanır. Dolgu yapılan dişlerin işlevini tam yapabilmesi için hastanın zamana ihtiyacı olmaktadır. Dolguya alışma süresi öngörülen süreyi aştığı takdirde doktorunuza görünmeniz gerekmektedir.
• Yukarıda anlatılan durumların dışında beklenilmeyen bir durum olduğunda doktorunuza sorularınızı yöneltebilirsiniz.
Dt. Şeyda KIZILIRMAK
Ağustos 2019
